سینه یکی از اندام های مهم در خانوم ها است که در معرض بیماری و مشکلات مختلفی قرار دارد. هر توده یا غده ای که در سینه به وجود میاید نشانه سرطان یا بیماری نیست. معمولاً وجود هر نوع توده، علامتی برای ابتلا به سرطان سینه در نظر گرفته می‌شود و همین امر می‌تواند موجب ترس افراد را فراهم کند. واقعیت این است که تنها یک‌پنجم توده‌های ایجاد شده در اندام بدن، سرطانی هستند. امکان اینکه توده‌ی ایجاد شده از نوع خوش‌خیم و غیر سرطانی باشد بسیار بیشتر است. یکی از انواع رایج توده‌های بافت سینه که ده درصد خانم‌ها در طول زندگی به آن مبتلا می‌شوند، فیبروآدنوما نام دارد. با وجود شیوع بالا، این عارضه هنوز برای بسیاری از افراد شناخته شده نیست. این نوشته شناخت شما را نسبت به این بیماری بهتر می کند و اطلاعات جامعی به شما می دهد.
فیبروآدنوما چیست؟
فیبرو آدنوما نوعی توده‌ی بی‌خطر و خوش‌خیم است که احتمال دارد در بافت سینه ایجاد شود. این توده‌ها به دلیل رشد زیاد بافت‌های پیوندی و غده‌ای سینه ایجاد می‌شوند و برخلاف سرطان سینه، اندازه های آن ها کوچک هستند. کیست‌های فیبرو آدنومیک معمولاً خانم‌ها را درگیر می‌کنند و در بین سنین پانزده تا سی‌وپنج سال بیشتر دیده می‌شوند اما ممکن است در سنین دیگر نیز افراد را مبتلا کنند. با وجود شیوع کم، این اختلال در برخی مواقع در آقایان نیز دیده می‌شود. این تومورها عمدتاً 1-2 سانتی متر اندازه دارند. با این حال، در موارد نادر می تواند بزرگتر از 5 سانتی متر باشد. این تومورها مانند یک تکه سنگ مرمر در حال حرکت در زیر پوست هستند.
معمولا در سنین باروری دیده می شود و می توانند در دوران بارداری یا در حین مصرف هورمون درمانی رشد کنند. ممکن است توده های فیبروآدنوم در دوره یائسگی زمانی که سطح هورمون های تولید مثلی کاهش می یابد، کوچک شوند. همچنین این توده تحت تأثیر استروژن و پروژسترون در مرحله پایانی چرخه قاعدگی بزرگ شود.
علائم فیبروآدنوما
توده‌های فیبروآدنوما (Fibroadenoma) روش تشخیص متفاوتی دارد زیرا علائم هشدار دهنده‌ای مانند درد سینه را ندارند. معمولاً این توده‌ها در زیر پوست سینه به شکل غده‌ای سفت و متراکم احساس می‌شوند. قابلیت حرکت در بافت سینه را دارند و از بقیه‌ی سلول‌های سینه جدا به نظر می‌رسند. این توده‌ها معمولاً در سطح خارجی سینه حس می‌شوند و می‌توانند اندازه‌های متفاوتی داشته باشند. حتی ممکن است چندین توده‌ی فیبروآدنوم در سینه‌ها وجود داشته باشد. اگر اندازه‌ی آن‌ها از حد خاصی فراتر رود، این احتمال وجود دارد که با ایجاد فشار بر سلول‌های دیگر سینه، درد ایجاد کنند. معمولاً این نوع درد قبل از دوره‌ی عادت ماهیانه‌ی خانم‌ها شدت پیدا می‌کند.
علت ایجاد شدن فیبروآدنوما
هنوز علت دقیق ایجاد شدن این توده‌ها مشخص نشده است اما به نظر می‌رسد هورمون‌های جنسی زنانه مانند هورمون استروژن نقشی اساسی در به وجود آمدن آن‌ها داشته باشند. این توده‌ها به میزان استروژن موجود در خون حساس هستند. به همین علت بیشتر در زمان بارداری یا در دوره‌ی نوجوانی که تعادل هورمونی به هم می‌خورد، افزایش حجم پیدا می‌کنند. معمولاً این توده‌ها پس از عادت ماهیانه کوچک می‌شوند. همچنین امکان دارد فاکتورهای ژنتیکی نیز در ابتلا به این عارضه نقش داشته باشند. این توده‌ها به‌طورکلی در افرادی که دارای بستگان نزدیک مبتلا هستند، بیشتر دیده می‌شود.
چه کسانی بیشتر به فیبروآدنوم مبتلا می شوند؟
- زنان زیر 20 سال
- خانم های بدون فرزند
- زنان با پریودهای نامنظم و کسانی که سابقه خانوادگی سرطان سینه دارند
فیبروآدنوما و سرطان پستان
در صورت تشخیص فیبروآدنوم غیر علامتی که در یک زن جوان، بدون سابقه خانوادگی سرطان پستان، با تطابق بالینی-رادیولوژیکی خوب و تکامل پایدار رخ می دهد، میکروبیوپسی اجباری نیست و باید نظارت بالینی منظم ارائه شود.اگر فیبروآدنوم دارای ظاهر برگ شکل بیماری باشد، خطر انحطاط آن به تومور سرطانی وجود دارد. این شکل از تومور با افزایش رشد مشخص می شود. تنها در 10 درصد موارد، یک تومور برگ شکل شانس تبدیل شدن به سارکوم (تومور سرطانی) را دارد. سارکوم برگ در آستانه بین تومور خوش خیم و بدخیم قرار دارد.
انواع مختلف فیبروآدنوم
توده‌های فیبرو آدنوما بر اساس ویژگی‌های متفاوتی که دارند دسته‌بندی می‌شوند. معمولاً سه نوع اصلی از این عارضه وجود دارد:
- فیبروآدنومای ساده: بیشتر فیبروآدنوماهای ایجاد شده از این نوع هستند. این توده‌ها بین یک تا سه سانتی‌متر قطر دارند و زمانی که بافت آن‌ها در زیر میکروسکوپ آزمایش می‌شود، تمام سلول‌های توده مشابه هم هستند. این نوع از فیبرو آدنوما کاملاً بی‌خطر بوده و هیچ ارتباطی با سرطان سینه ندارد.
- فیبروآدنومای پیچیده: گروهی از آن ها توده‌هایی هستند که زیر میکروسکوپ انواع مختلفی از سلول‌ها را نمایان می‌کنند. وجود این مدل فیبروآدنوما به میزان کمی ریسک سرطان سینه را افزایش می‌دهد. معمولاً باید این مدل از توده را به طور مداوم تحت معاینه قرار داد.
- فیبروآدنومای بزرگ (فیبرو آدنومای نوجوانی): در مواردی ممکن است توده‌های فیبرو آدنومیک افزایش حجم پیدا کنند و قطرشان بیشتر از پنج سانتی‌متر باشد. این نوع از توده معمولاً در دختران نوجوان بیشتر دیده می‌شود بنابراین به آن فیبروآدنومای نوجوانی نیز می‌گویند.
- فیبروآدنوم برگی: این نوع از توده خطرناک تر از سایر نوع های دیگر است و بهتر است با جراحی از بدن خارج شوند.
توده فیبروآدنوما | فیبروآدنوما چیست؟ | تشخیص فیبروآدنوما از سرطان سینه
تشخیص فیبرو آدنوما
فیبروآدنوم پستان توده های خوش خیمی هستند که زنان بیشتر در دوران بارداری به آن مبتلا می شوند. روش تشخیص این عارضه برای زنان در دوره‌ها و سنین خاص متفاوت است. فیبروآدنوم بیشتر در خانم های زیر سی سال دیده می شود. پزشکان برای تشخیص توده‌های بافت سینه از ماموگرافی استفاده می کنند. اما خانم های زیر سی سال برای انجام آزمایشات سالانه‌ی ماموگرافی محدودیت سن دارند. بنابراین در بیشتر مواقع، خود افراد مبتلا به وسیله خودآزمایی پستان به وجود فیبرو آدنوما پی می‌برند. این توده حالت سفتی دارد و معمولاً از بافت عادی سینه متمایز است. از آنجایی که انواع مختلفی از توده‌ها در سینه ایجاد می‌شود و ممکن است برخی از آن‌ها خطرات جدی در پی داشته باشند، پیشنهاد می‌کنیم در صورت حس کردن بافت غیرعادی در سینه‌ی خود حتماً با پزشک مشورت کنید.
آزمایشات تشخیصی فیبروآدنوما
پس از مراجعه، پزشک برای اطمینان یافتن از نوع توده آزمایشات مختلفی را انجام خواهد داد که شامل موارد زیر هستند:
- آزمایشات جسمانی: در این مرحله احتمالاً پزشک به صورت فیزیکی بافت ناهنجار را موردبررسی قرار می‌دهد.
- تصویربرداری: برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی توده، پزشک آزمایشات تصویربرداری متعددی را پیشنهاد خواهد کرد. ماموگرافی از بافت سینه تصاویری را مهیا می‌کند، همچنین سونوگرافی سینه نیز می‌تواند به پزشک در تشخیص اینکه آیا توده سرطانی است یا خیر کمک کند. در این تصویربرداری‌ها توده‌های فیبروآدنوم معمولاً متمایز هستند و بین آن‌ها و بافت عادی سینه مرز مشخصی دیده می‌شود.
- بیوپسی (نمونه‌گیری): اگر تصویربرداری نتواند به طور واضح نوع توده را مشخص کند و بیمار سابقه‌ی خانوادگی ابتلا به سرطان سینه را داشته باشد، برای تشخیص دقیق لازم است قسمتی از بافت غده در آزمایشگاه موردبررسی قرار گیرد. برای برداشت قسمتی از بافت توده، معمولاً سوزن نازکی وارد آن می‌شود و تعدادی از سلول‌های توده از بدن خارج می‌شوند. اگر مقدار بیشتری نمونه لازم باشد ممکن است نیاز به انجام جراحی برای بیوپسی باشد.
انواع روش‌های درمانی برای فیبروآدنوما
در بیشتر موارد، توده‌های فیبروآدنوم نیازی به درمان ندارند و در برخی موارد بعد از مدتی خود به خود از بین می روند. بنابراین از بیشتر مبتلایان خواسته می‌شود تنها در صورت متوجه شدن تغییرات غیرعادی به پزشک مراجعه کنند. در مواردی امکان دارد توده‌های فیبرو آدنوما نیاز به درمان داشته باشند. پزشک با در نظر گرفتن سن بیمار، اندازه توده و سرعت رشد آن، تشخیص می‌دهد که توده از پستان خارج شود. اگر پزشک متوجه رشد غیرعادی توده شود یا سابقه‌ی ابتلا به سرطان در خانواده‌ی فرد وجود داشته باشد، برای پیشگیری از خطرات، گزینه‌های مختلف درمانی موردبررسی قرار خواهند گرفت. به طور کلی درمان این نوع عارضه سخت و پیجیده نیست.
درمان جراحی توده فیبروآدنوم:
جراحی لامپکتومی برای توده های بزرگ و از نوع پیشرفته پیشنهاد می شود. عمل جراحی تحت بیهوشی برای خارج کردن توده انجام می شود. پزشک تا جایی که امکان دارد این روش درمانی را تجویز نمی کند. زیرا ممکن است قسمتی از بافت عادی سینه نیز همراه با توده خارج شود و ظاهر سینه‌ها به هم بخورد. همچنین جای زخم ناشی از جراحی روی پوست باقی بماند و حس ناخوشایندی داشته باشد.
برای خارج کردن فیبروآدنوم های کوچک از جراحی با کمک وکیوم نیز استفاده می‌شود. در این حالت بافت سینه به شکل موضعی بی‌حس شده و سپس شکاف کوچکی در بافت سینه ایجاد می‌شود. دستگاه مکش از طریق شکاف وارد بدن بیمار می‌شود و توده‌ی فیبرو آدنوما را با استفاده از مکش خارج می‌کند.
درمان کریوبلسیون:
یکی دیگر از روش‌های درمانی فیبرو آدنوما، درمان کریوبلسیون است. در این حالت سوزن نازکی وارد توده می‌شود و سپس با استفاده از گازهای منجمد، سلول‌های فیبروآدنوم یخ زده از بین می‌روند. برای انجام این روش از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود و دیگر نیازی به بریدن بافت بدن بیمار نیست. سلول‌های تخریب‌شده به مرور از بدن فرد خارج می‌شوند.
درمان دارویی توده فیبروآدنوما:
درمان قطعی فیبروآدنوم هنوز مشخص نشده است به همین دلیل داروی خاصی برای آن ها تجویز نمی شود. پزشکان برای برخی از بیماران مبتلا به فیبروآدنوما داروهایی تجویز می کنند که از جذب استرژن توسط سلول ها جلوگیری می کنند. همچنین این نوع داروها قبل از جراحی برای کوچک تر شدن اندازه توده کاربرد دارد.
تفاوت فیبروآدنوما با کیست فیبروکیستیک
فیبروکیستیک نوعی دیگر از توده‌های خوش‌خیم و بی‌خطر است که در برخی افراد بافت سینه را درگیر می‌کند. به‌طورکلی تفاوت‌هایی بین توده‌های فیبرو آدنوما با توده‌ی فیبروکیستیک (کیست سینه) وجود دارد. بزرگ‌ترین تفاوت این دو نوع توده در بافت آن ها است. توده‌های فیبروآدنومیک به طور عمده از سلول‌های پیوندی تشکیل شده‌اند بنابراین بافت سفتی دارند اما کیست‌های فیبروکیستیک پر از مایع هستند و بنابراین نرم‌تر به نظر می‌رسند. فیبروآدنوم بیشتر در خانم‌های زیر سی سال دیده می‌شود. در حالی که اکثر افراد مبتلا به کیست سینه بیشتر از سی سال سن دارند. کیست‌های سینه ممکن است برای بیمار درد ایجاد کنند اما فیبروآدنوما در اکثر اوقات موجب درد نمی‌شود. این می تواند یک تفاوت کیست با فیبروکیستیک باشد.
فیبروآدنوم سینه | فیبروآدنوما تومور خوش خیم پستان
چطور فیبروآدنوما را از توده‌های سرطانی تشخیص دهیم؟
تمام توده‌هایی که در بافت سینه ایجاد می‌شوند، ویژگی‌های مشترک بسیاری دارند. تشخیص نوع توده، فقط با آزمایشات پزشکی ممکن است. با وجود اینکه توده‌های فیبروآدنوما بی‌خطر هستند اما باید به‌دقت مورد بررسی قرار بگیرند. اصلی‌ترین تفاوت فیبرو آدنوما و توده‌ی سرطانی این است که سلول‌های تشکیل دهنده‌ی فیبرو آدنوما سالم هستند در حالی که توده‌های سرطانی دارای سلول‌های جهش یافته هستند. همچنین توده‌های سرطانی رشدی سریع دارند. اگر به موقع درمان نشوند، سلول‌های خود را به بافت‌های دیگر بدن منتقل می‌کنند. توده‌ی فیبروآدنومیک مانند توده های دیگر رشد نمی‌کند و بعد از مدتی از بین می‌رود.
عوارض و خطرات ابتلا به فیبروآدنوم
30 درصد توده های بافت سینه به اشتباه فیبروآدنوما تشخیص داده می‌شوند. درحالی که شاید این توده ها سرطانی و خطرناک باشند. تشخیص دقیق توده ی فیبروآدنوما عوارض و خطری برای فرد ندارد. فیبروآدنوما اگر ساده و اندازه آن کوچک باشد احتمال بسیار کمی دارد که به توده سرطانی تبدیل شود. تشخیص فیبروآدنوما که ممکن است اشتباه باشد، اولین خطری است که فرد را تهدید می کند. در صورتی که اندازه توده به گونه ای باشد که باعث ناراحتی بیمار شود، لازم است با عمل جراحی از بدن فرد خارج شود. با این تفاسیر مراجعه سریع به پزشک بهترین راه برای درمان به موقع و موفق و کاهش استرس است.
مهار فیبروآدنوما با روش‌های طبیعی
همانطور که بیان شد درمان قطعی برای فیبروآدنوما یافت نشده است اما توصیه های مختلفی برای مقابله با این بیماری ارائه می شود که اکثراً شامل تغییر سبک زندگی و جایگزین کردن عادت‌های سالم‌تر برای بهبود عملکرد کلی بدن است. یکی از مواردی که می‌تواند از ابتلا به فیبروآدنوم پیشگیری کرده و این عارضه را مهار کند، توجه به رژیم غذایی است.
پیشگیری از فیبروآدنوم با رعایت رژیم غذایی
به نظر می‌رسد کاهش مصرف خوراکی‌های محرکی مانند قهوه و نوشیدنی‌های دارای قندهای مصنوعی در مقابله با این بیماری مؤثر باشند. همچنین مصرف زیاد گوشت‌های فراوری شده به مشکلات هورمونی در افراد منجر شده و خطر ابتلا به این توده را بالا می‌برد. ویتامین‌های گروه B می‌توانند در جلوگیری از ابتلا به این اختلال کمک‌کننده باشند، بنابراین بهتر است مصرف خوراکی‌هایی مانند حبوبات و تخم‌مرغ را افزایش دهید.
اگر به پزشک متخصص جراح پستان دسترسی ندارید می توانید از طریق وب اپلیکیشن دایره سلامت سوالات و نتایج آزمایش های خود را برای پزشک فلوشیپ فوق‌تخصص پستان ارسال کنید و از آن ها مشورت بگیرید. کسب اطلاعات در مورد بیماری ها بسیار با اهمیت است.
