بعد از این که خانوم ها متوجه وجود کیست یا توده در سینه خود می شوند بهتر است که از سونوگرافی یا ماموگرافی استفاده کنند. مناسب ترین زمان برای معاینه در زنان قبل از یائسگی مدت کوتاهی پس از دوره قاعدگی است. بافت سینه در این نقطه از زمان به دلیل تغییرات هورمونی به بهترین وجه قابل مشاهده است. حتی ممکن است فرد برای چک‌آپ کلی به پزشک مراجعه کرده باشد و این سوال برایش مطرح شود که تفاوت سونوگرافی و ماموگرافی در چیست و کدام بهتر است ؟
فرق سونوگرافی سينه با ماموگرافی
برای انتخاب و درک بهتر این موضوع باید بگوییم؛ سونوگرافی روشی از تصویر برداری است که از امواج فراصوت با فرکانس بالا استفاده می‌شود. در ماموگرافی تشخیص وجود سرطان و یا عدم آن توسط دستگاهی با اشعه ایکس انجام می شود. در این مطلب با تفاوت‌های سونوگرافی و ماموگرافی و چگونگی انجام هرکدام از آن ها آشنا می شوید.
سونوگرافی چیست و در چه مواقعی از آن استفاده می‌شود؟
سونوگرافی یک دستگاه تصویربرداری است که با کمک آن می‌توان تصویری از بافت‌ها و ساختارهای داخلی بدن تهیه کرد. این دستگاه با استفاده از امواج صوتی که فرکانس بسیار بالایی دارند، به پزشکان و متخصصان کمک می‌کند تا تصویری از اندام‌ها و ساختار درونی فرد در اختیار داشته باشد. همان‌طور که می‌دانید بانوان و پزشکان می‌توانند از سونوگرافی در دوران بارداری برای دیدن جنین استفاده کنند. کاربرد دستگاه سونوگرافی تنها به این مورد ختم نمی‌شود و استفاده های بسیار زیادی دارد. متخصصان از این دستگاه تصویربرداری برای مشاهده دیگر اندام‌های داخلی مانند قلب، رگ‌های خونی، کبد، کلیه و … استفاده می‌کنند. برای خانم های جوان به دلیل بافت متراکم سینه نمی توانند ماموگرافی بگیرند، مناسب است.
ماموگرافی چیست و چگونه انجام می‌شود؟
سرطان پستان یکی از شایع‌ترین سرطان‌های زنان در جوامع امروزی به شمار می‌رود. با بررسی اپیدمیولوژیک سرطان پستان می‌توان دریافت که میزان بروز این عارضه در زنان ایرانی در حال افزایش است؛ از همین‌رو تصویربرداری از بافت پستان زنان یک امر ضروری است. با کمک ماموگرافی به راحتی می‌توان هرگونه عارضه احتمالی موجود در بافت پستان‌ها را تشخیص داد. در این شیوه تصویربرداری، از اشعه ایکس با دز پایین برای بررسی بافت پستان استفاده می‌شود.
با کمک این شیوه تخصصی تصویربرداری از بافت پستان، می‌توان با تشخیص زودهنگام، از بروز غدد سرطانی پیشرفته جلوگیری کرد. ماموگرافی روشی برای تصویربرداری از پستان بانوانی است که هیچ علائمی از سرطان پستان را نشان نمی‌دهند.
همچنین اگر علائمی چون احساس درد در پستان، توده و … را مشاهده کردید پزشکتان انجام ماموگرافی را برایتان تجویز خواهد کرد.
ماموگرافی و سونوگرافی؛ چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
ماموگرافی روشی برای تشخیص ناهنجاری‌های احتمالی و زودهنگام سرطان پستان است. با توجه به شایع شدن این عارضه در بانوان، پزشکان توصیه می‌کنند زنان بالای ۳۰ سال حتما سالی یک بار آزمایش‌های غربالگری پستان و ماموگرافی را انجام دهند. در صورت وجود هر گونه توده مشکوک و سرطانی، تشخیص به موقع، از سرطانی شدن بافت‌های سالم جلوگیری می کند.
عوارض ماموگرافی نسبت به سونوگرافی کمی بیشتر است و در نتیجه در تعداد دفعات انجام آن محدودیت وجود دارد.
ماموگرافی و سونوگرافی را به نوعی می‌توان مکمل یک دیگر دانست؛ چراکه برخی اوقات امکان بروز خطا و نتیجه کاذب در آزمایش‌های ماموگرافی وجود دارد. به همین خاطر متخصصان برای تشخیص سرطان پستان و یا رد این احتمال، به هیچ عنوان به نتیجه ماموگرافی و یا سونوگرافی به تنهایی اکتفا نمی‌کنند. برای اطمینان از نوع بیماری انجام هر دو لازم است تا اشتباهی رخ ندهد و تشخیص بیماری دقیق تر انجام شود.
تفاوت سونوگرافی و ماموگرافی برای تشخیص سرطان پستان
هدف اصلی ماموگرافی تشخیص زودهنگام سرطان پستان و جلوگیری از انتشار سلول‌های سرطانی به دیگر بافت‌های سالم بدن است. چرا که ماموگرافی امکان تشخیص توده‌های خیلی کوچک را نیز فراهم کرده است. بنابراین اگر بالای ۳۰ سال سن دارید، سعی کنید سالی یک بار حتما ماموگرافی انجام دهید.
اما نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که انجام این آزمایش نیز مانند هر آزمایش دیگری ممکن است درصدی خطا داشته باشد؛ در این صورت انواع سونوگرافی به عنوان آزمایشی تکمیلی‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
استفاده از سونوگرافی برای سینه‌هایی با تراکم بالا
از دیگر تفاوت سونوگرافی و ماموگرافی در نوع کاربرد آن ها است. ماموگرافی معمولا در پستان‌هایی با تراکم پایین، نتیجه بهتری به همراه خواهد داشت. برای بعضی از بانوان که پستان‌هایی متراکم و سرشار از غدد شیری دارند، پزشک قبل از ماموگرافی، سونوگرافی سینه را تجویز خواهد کرد. پس از آن در صورت مشاهده هرگونه عارضه احتمالی فرد باید ماموگرافی نیز انجام دهد. به طور کلی سونوگرافی به همراه ماموگرافی، دقت تشیص بیماری را برای پزشک بالا می برد.
محدودیت‌ها در سونوگرافی و ماموگرافی
یکی از تفاوت‌های سونوگرافی و ماموگرافی میان این دو را می‌توان اشعه‌هایی دانست که در هر یک برای تصویربرداری استفاده می‌شود. همان‌طور که گفتیم در سونوگرافی تصویربرداری با کمک امواج فراصوت صورت می‌گیرد. امواج به کار برده شده، کاملا بی خطر است و حتی برای بانوان در دوران بارداری نیز محدودیتی نخواهد داشت.
تفاوت سونوگرافی و ماموگرافی
در تصویربرداری ماموگرافی چون از اشعه ایکس استفاده می‌شود، در دوران بارداری و شیردهی برای بانوان توصیه نمی‌شود. اگر ناهنجاری در پستان مشاهده شود و فرد در حال پشت سر گذاشتن دوران شیردهی و یا بارداری باشد، باید سونوگرافی انجام دهد. به این نکته توجه داشته باشید که انجام هر کدام از این تصویربرداری ها با مشورت و تصمیم پزشک باشد.
ماموگرافی بهتر است یا سونوگرافی
سونوگرافی و ماموگرافی از لحاظ کاربرد و روش انجام با هم متفاوت هستند که در بالا توضیحاتی در این باره ارائه داده شده است. ماموگرافی موثرترین روش برای تشخیص سرطان های کوچک در مراحل اولیه درمان می باشد. باید به عنوان دو بخش جدایی ناپذیر معاینه پستان در نظر گرفته شوند.
آیا می توان به جای ماموگرافی، سونوگرافی گرفت؟
این واقعیت که ماموگرافی حاوی تشعشع است و احساس ناراحتی ناشی از فشرده سازی ایجاد می کند، باعث می شود برخی از خانم ها به جای ماموگرافی سونوگرافی را ترجیح دهند و تصور نادرستی ایجاد می کند. ماموگرافی اولین روش تصویربرداری از پستان است. سونوگرافی برای بررسی دقیق تر تشکیلات مشکوک مشاهده شده در ماموگرافی استفاده می شود و وجود یک تومور را شناسایی می کند ولی بدخیم بودن آن را تشخیص نمی دهد. یکی از این دو روش که مکمل یکدیگر هستند، جایگزین دیگری نیست. انجام دو معاینه با هم، به ویژه در زنان با ساختار سینه متراکم، اهمیت زیادی دارد
نتایج ماموگرافی
بهترین آزمایش غربالگری برای سرطان پستان ماموگرافی است اما همیشه نتایج آن صد درصد دقیق نیست. رادیولوژیست‌ها برای نتایج ماموگرافی از یک سیستم دسته‌بندی استفاده می‌کنند که به آن سیستم BI-RADS می گویند.
برای انجام مشاوره با پزشکان فلوشیپ فوق تخصص پستان می‌توانید از طریق وب‌سایت دایره سلامت اقدام کنید. بعد از ثبت‌نام، سوال خود را مطرح کنید تا پزشک متخصص، به سوال شما جواب بدهد.
