ماموگرافی چیست
ماموگرافی پستان به استفاده از پرتوهای خفیف اشعه ایکس به منظور بررسی و آزمایش بافت پستان را می‌گویند. بارها این سوال برای شما پیش بیاید که ماموگرافی چیست ؟ ماموگرافی (Mammography) یکی از روش های نوین و جدید در علم پزشکی است و یک معاینه مهم است زیرا می توان تغییرات در سینه ها را در مراحل اولیه پیدا کرد. تشخیص انواع توده و غدد سینه به وسیله این تکنولوژی انجام می‌شود. ماموگرافی مطمئن ترین روش برای تشخیص تومور پستان قبل از اینکه بیمار یا پزشک بتواند آن را احساس کند، است.
ماموگرافی دیجیتال
یک تکنیک تصویربرداری رادیولوژیکی در مراحل پایانی است که برای غربالگری و تشخیص سرطان پستان استفاده می‌شود. همان هدفی را دارد که ابزار سنتی تصویربرداری بافت پستان انجام می‌دهد. مهمترین نوآوری در تکنیک دیجیتال ایجاد تصویر در یک محیط کامپیوتری با استفاده از آشکارساز الکترونیکی است نه با استفاده از فیلم اشعه ایکس.
ماموگرافی سه بعدی
ماموگرافی سه بعدی که به آن توموسنتز پستان نیز گفته می‌شود، تغییرات احتمالی در پستان را با حساسیت و دقت بیشتری نسبت به ماموگرافی سنتی نشان می‌دهد. در توموسنتز پستان از دستگاه هایی استفاده می‌شود است فشار کمتری به سینه ها وارد می‌کند.
کاربرد ماموگرافی چیست
ماموگرافی یکی از راه های تشخیص بیماری‌های پستان در زنان است. بیماری هایی همچون: درد پستان، فرورفتگی نوک پستان و مواردی دیگر چون این، مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته این آزمایش به صورت دوره ای به منظور پیشگیری از ابتلا به سرطان سینه در زنان سالم بالای 40 الی 45 سال نیز انجام می‌شود. این آزمایش کمک می‌کند تومورهای احتمالی سرطانی و یا بی‌خطر تشخیص داده شوند. همچنین کیست های بافت پستان پیش از اینکه قابل لمس و معاینه توسط پزشک یا خود فرد باشد قابل شناسایی هستند. این تصویربرداری به دو دلیل زیر انجام می شود:
ماموگرافی غربالگری:
ماموگرافی غربالگری در زنانی که هیچ علامتی از بیماری پستان ندارند انجام می شود. هدف از غربالگری ماموگرافی کاهش میزان مرگ و میر ناشی از سرطان پستان با شناسایی سرطان‌های مشکوک پستان در مراحل اولیه است.
ماموگرافی تشخیصی:
ماموگرافی تشخیصی، معاینه با اشعه ایکس پستان است. این زمانی انجام می‌شود که یک فرد، پزشک یا متخصص مراقبت‌های بهداشتی دیگری علائم یا نشانه‌های غیرعادی مانند توده، حساسیت، ترشح از نوک پستان یا تغییرات پوستی در یک یا هر دو سینه را تشخیص دهد. ماموگرافی تأیید می کند که آیا تغییرات خوش خیم (غیر سرطانی) هستند و نیازی به درمان ندارند یا اینکه تغییرات نشان دهنده سرطان سینه است و نیاز به آزمایش و درمان بیشتر دارد.
تشخیص سرطان سینه با ماموگرافی پستان
ماموگرافی وجود سرطان را به طور قطعی تشخیص نمی‌دهد. در صورتی که نتایج این تست بیانگر احتمال وجود سرطان سینه در فرد باشد، بافت مشکوک به منظور نمونه برداری به آزمایشگاه ارجاع داده می‌شود. در نمونه برداری یا همان بیوپسی، بخشی از بافت مشکوک به سرطان، به وسیله یک سوزن باریک، بلند و مخصوص به منظور انجام آزمایشات میکروسکوپی خارج می‌شود.
ماموگرافی پستان چگونه انجام می شود؟
دستگاه ماموگرافی از دو صفحه موازی تشکیل شده است. پستان بین این دو صفحه قرار گرفته و صفحه ها با نزدیک شدن به یکدیگر بافت پستان را فشرده می کنند. دلیل فشار این است که تصویر دقیق تری از کل بافت پستان حاصل شود. پس از اینکه پستان ها در موقعیت صحیحی نسبت به دستگاه قرار گرفتند، متخصص تصویربرداری از شما می‌خواهد نفس خود را حبس کنید و در این حال تصویربرداری اشعه ایکس انجام می‌شود. سپس متخصص موقعیت پستان‌ها را تغییر می‌دهد تا تصاویر بیشتری ثبت شود. برای تشخیص بهتر و دقیق تر و مطمئن شدن پزشک، لازم است این تصاویر از زوایای مختلف گرفته شود. ماموگرافی یک روش رادیولوژیکی است که برای تشخیص زودهنگام تمایزات احتمالی در سطح سلولی در بافت پستان و همچنین برای بررسی اندازه و نوع توده در حضور توده در پستان استفاده می‌شود.
سن مناسب برای انجام ماموگرافی چیست؟
مناسب ترین زمان برای شروع ماموگرافی در سن 35 سالگی است. بعد از 40 سالگی بهتر است سالی یکبار انجام گیرد. در سن 50 سالگی به بعد برای اطمینان از سلامتی می توانید بیشتر از یکبار در سال ماموگرافی انجام دهید.
خانم‌های زیر 35 سال لازم است هر ماه به صورت مرتب و در یک تاریخ مشخص خودآزمایی پستان را انجام دهند. بهتر است در صورت مشاهده مورد مشکوک بلافاصله به پزشک معالج مراجعه شود و زیر نظر پزشک ماموگرافی انجام شود.
چه زمانی برای انجام ماموگرافی پستان مناسب‌تر است؟
در حین تست ماموگرافی، سینه ها باید برای مدت کوتاهی بین دو صفحه روی دستگاه فشرده شوند. بنابراین باید دوره ای را برای انجام ماموگرافی ایده آل انتخاب کرد که سینه ها کمترین حساسیت را دارند. هفته بعد از پایان قاعدگی، دوره ای است که سینه ها کمترین حساسیت را دارند و تورم سینه ها کمترین میزان را دارد. انتخاب این دوره برای انجام ماموگرافی راحت تر است.
انجام ماموگرافی پستان چند وقت یکبار انجام می شود؟
ماموگرافی معاینه پستان با اشعه ایکس است. پزشکان معتقدند که برای تشخیص به موقع سرطان سینه بهتر است ماموگرافی سالانه انجام شود و در برخی موارد خاص سالی دوبار هم پیشنهاد می‌شود. غربالگری پستان با ماموگرافی باید با صلاح دید پزشک انجام شود.
ماموگرافی پستان در دوران بارداری و شیردهی
ماموگرافی به خصوص در 3 ماه اول بارداری برای نوزاد ممکن است مضر باشد و در هفته های حاملگی پیشرفته توصیه نمی‌شود مگر اینکه بسیار ضروری و فوری باشد. در عوض، بیمار با سونوگرافی یا MRI ارزیابی می‌شود. بهترین و کم خطرترین ابزار تشخیصی برای زنان باردار، سونوگرافی می‌باشد.
تراکم پستان به دلیل افزایش مجاری شیر در دوره شیردهی بیشتر است. این افزایش تراکم در ماموگرافی به عنوان “سینه متراکم” ظاهر می شود. بسته به افزایش تراکم، کاهش جزئی در دید هر ضایعه در پستان وجود دارد. پرتوهای دریافتی در طول ماموگرافی بر شیر مادر تأثیری ندارد. شما می توانید به راحتی بلافاصله بعد از آن به نوزاد خود شیر دهید.
ماموگرافی در سینه های دارای پروتز
پروتزهای سیلیکونی بر کیفیت تصویر ماموگرافی تاثیر زیادی ندارند و در اثر این عکسبرداری آسیب نمی بینند. فشرده سازی خفیف در حین عکس برداری با دستگاه های مدرن آسیبی به پروتز نمی رساند. افرادی که در بافت سینه خود پروتز دارند، باید به پرسنل وضعیت خود را اطلاع دهند. تکنسین دوز و زوایای مناسب برای پروتز سیلیکونی را تعیین می‌کند. اگر ایمپلنت کاملاً به صورت زیر عضلانی (زیر عضله سینه ای) قرار داده شود، ماموگرافی نیازی به اقدامات احتیاطی خاصی ندارد و رادیولوژیست در انجام تحقیقات خود مشکلی نخواهد داشت.
آیا ماموگرافی درد دارد؟
تجربه میزان درد ماموگرافی در افراد مختلف متفاوت است و به چندین عامل بستگی دارد. با این حال بیشتر افراد به دلیل فشار وارد شده روی بافت پستان ها در حین تصویربرداری مقداری احساس ناراحتی می‌کنند که این امر کاملاً طبیعی است. میزان دردی که هر فرد در ماموگرافی تجربه می کند به عواملی مانند اندازه پستان‌ها و زمان چرخه قاعدگی بستگی دارد. ممکن است بعضی از افراد دردی احساس نکنند، پس بهتر است نگران دردی چند لحظه ای نباشید.
خانم هایی که بافت پستان آنها فیبروکیستیک است، احتمال درد در آنها بیشتر می باشد. بهتر است برای کاهش درد بعد از قاعدگی ماموگرافی صورت گیرد. حتما 48 ساعت قبل از آن از مصرف برخی مواد غذایی مانند شکلات، قهوه و ادویه های تند پرهیز شود.
ماموگرافی چیست | ماموگرافی سینه | زمان مناسب برای ماموگرافی
عوارض ماموگرافی سینه چیست
دوز اشعه ایکس در ماموگرافی بسیار کم است و کنترل شده است پس خطر یا عوارض زیادی شما را تهدید نمی کند. بسیاری از افراد فکر می کنند ماموگرافی به دلیل اشعه ایکس سرطان زا است. به این دلیل است که میزان تابش در این بخش متغیر خواهد بود. عوارض ماموگرافی زیر 40 سال کمی بیشتر از افراد مسن تر خواهد بود. هرچه سینه ها متراکم تر باشند، حساسیت بیشتری بعد از عکس برداری بوجود می آید.
عوارض جانبی ماموگرافی
بعد از انجام ماموگرافی پزشک ممکن است برای بررسی بهتر نتایج، به سونوگرافی نیز نیاز داشته باشد. ممکن است نتایجی که از این روش بدست می آید صد در صد درست نباشد و احتمال خطا وجود دارد. اگر نتایج این آزمایش‌ها غیرطبیعی باشد، بررسی‌های تکمیلی و یا نمونه‌برداری انجام می‌شود.
نکات آمادگی برای انجام ماموگرافی چیست
- در روز معاینه از دئودورانت، پودر تالک یا لوسیون زیر بغل استفاده نکنید. ممکن است در ماموگرافی به صورت لکه های کلسیمی ظاهر شوند.
- هر گونه علائم یا مشکل پستان را برای تکنسینی که معاینه را انجام می دهد، توضیح دهید.
- ماموگرافی های قبلی خود را در اختیار رادیولوژیست قرار دهید. برای مقایسه با تصویربرداری فعلی شما مورد نیاز و کاربردی خواهد بود.
- حاملگی
- سایر معاینات رادیولوژیکی که بیمار در چند ماه اخیر انجام داده است
برای انجام مشاوره با پزشکان فلوشیپ فوق تخصص پستان می‌توانید از طریق وب‌سایت دایره سلامت اقدام کنید. بعد از ثبت‌نام، سوال خود را مطرح کنید تا پزشک متخصص، به سوال شما جواب بدهد.
