شکست سرطان سینه
مراقبت بعد از سرطان پستان تاثیر زیادی در مبتلا شدن دوباره بیمار و کاهش عوارض بیماری دارد. کارشناسان با بیان اینکه بیماران سرطانی باید به تغذیه خود بیشتر از افراد غیر بیمار توجه کنند، معتقدند با رژیم غذایی سالم می توان با این بیماری مبارزه کرد. سرطان پستان یکی از بیماری های بدخیم پستان و عارضه‌ای جدی است که می‌تواند خانم‌ها را درگیر کند. معمولاً این بیماری دوره‌های درمانی طولانی‌مدت دارد و موجب ایجاد درد و رنج بسیاری برای فرد مبتلا می شود.
مراقبت بعد از سرطان پستان
بیماری سرطان به گونه ای است که برای نزدیکان بیمار هم ناراحتی و رنج زیادی به همراه دارد. به عبارت دیگر مبتلا شدن یک نفر در خانواده، تمام اعضای خانواده را از نظر روانی درگیر می کند. باید در نظر گرفت که سرطان سینه در بیشتر مواقع درمان قطعی دارد و کاملاً از بین می‌رود. با این حال، پس از پایان یافتن دوره‌ی درمانی نیز فرد باید مراقبت‌های پس از درمان را انجام دهد. در این نوشته توضیحات بیشتری درباره مراقبت‌های پس از درمان سرطان سینه ارائه می‌کنیم.
مراقبت‌های پس از درمان سرطان پستان چیست؟
پایان یافتن دوره‌ی درمان سرطان پستان می‌تواند لذت‌بخش باشد. اغلب خانم‌ها پس از سال‌ها دست‌وپنجه نرم کردن با این بیماری، فرصت خواهند داشت تا نفسی تازه کنند. بیماران پس از به اتمام رسیدن درمان‌های مربوط به سرطان سینه باید مراقب بدن خود باشند. ممکن است سرطان دوباره بازگشت کند و نیاز است که افراد تمام علائم و نشانه‌های تغییر در بدن خود را بررسی کنند.
واقعیت این است که بیماران مبتلا به مراحل پیشرفته‌ی سرطان هیچ‌گاه به شکل کامل از این عارضه بهبود پیدا نمی‌کنند. نیاز است که این بیماران درمان‌هایی مانند شیمی‌درمانی، هورمون درمانی یا روش‌های دیگری را در پیش بگیرند. با این کار بیماری‌شان کنترل خواهد شد و علائم و نشانه‌های بیماری کم می شود. زندگی با این مرحله‌ی پیشرفته از سرطان سینه، چالش‌های بسیاری همراه دارد.
عوارض درمان های سرطان پستان
سلول های تشکیل دهنده بافت و رفتار سرطان سینه بر درمان سرطان موثر است.برخی تومورها کوچک هستند اما سرعت رشد آن ها بیشتر است در حالی که بقیه تومورها بزرگتر هستند و به آرامی رشد می کنند. تجویز نوع درمان به عوامل مختلفی بستگی دارد. باید توجه داشت که همه‌ی انواع درمان‌های سرطان پستان دارای عوارض خاص خودشان هستند. بعضی از این عارضه‌ها فقط چند روز تا چند هفته باقی می‌مانند در حالی که گروه دیگری از درمان‌ها ممکن است تا انتهای عمر یا مدت زمان زیادی همراه فرد باشند. ویزیت‌های دوره‌ای، فرصت مناسبی است تا افراد درباره‌ی عوارض درمان‌ها از پزشک پرس‌وجو کنند و نگرانی‌های خود را با او در میان بگذارند. اگر احساس می‌کنید که علائم جدیدی در بدنتان ایجاد شده است، تا زمان ویزیت دوره‌ای بعد صبر نکنید و به سرعت با پزشک تماس بگیرید.
مراقبت‌های پزشکی پس از درمان سرطان سینه
پس از پایان درمان ها، بیمار باید از نظر عود بیماری، کنترل سینه دیگر و عوارض درمان تحت کنترل باشد. پیگیری کلاسیک هر 3-4 ماه برای 3 سال اول و هر 6 ماه برای 2 سال بعد بررسی می شود. پس از اتمام پنج سال، پیگیری های سالانه شروع می‌شود زیرا احتمال عود بسیار کم است. مراقبت‌های پزشکی پس از درمان سرطان سینه برای هر بیمار متفاوت هستند. پزشک با توجه به وضعیت بیمار، نوع بیماری، نوع درمان انجام شده و مرحله‌ی سرطان، برنامه‌ی مراقبتی خاصی برای هر بیمار در نظر می‌گیرد. مراقبت های بعد از جراحی بسیار مهم است و شامل تامین آسایش فیزیکی، تغذیه مناسب و پیشگیری از عوارض است.
مواردی برای مراقبت بعد از سرطان پستان
- دوره‌های ویزیت پس از درمان: اگر دوره‌ی درمان فرد به اتمام رسیده باشد، در ابتدا نیاز است فرد هر چند ماه یک‌بار دوباره با پزشک مشورت کند. هر چقدر دوره‌ی قطع درمان طولانی‌تر شود، فاصله‌ی بین مشاوره‌های پزشکی نیز افزایش پیدا می‌کند. بعد از پنج سال، این ویزیت‌های دوره‌ای به سالی یک ملاقات می‌رسند.
- ماموگرافی: اگر جراحی حفظ بافت سینه انجام شده باشد (لامپکتومی یا ماستکتومی ناحیه‌ای)، پس از گذشت شش ماه از جراحی و پایان یافتن دوره‌های پرتودرمانی، لازم است دوباره ماموگرافی انجام شود. پس از آن نیز هر سال، انجام این آزمایش تصویربرداری ضروری است. خانم‌هایی که با استفاده از جراحی ماستکتومی تمام بافت سینه‌هایشان را برداشته‌اند، معمولاً دیگر نیازی به انجام ماموگرافی نخواهند داشت. اما باید آزمایش بر روی بافت سینه‌ی سالم فرد به شکل دوره‌ای انجام شود.
- آزمایش‌های پلویک: اگر فرد از داروهای هورمونی تاموکسیفن یا تورمیفن استفاده کرده باشد و رحم و تخمدان‌های بیمار نیز خارج نشده باشند، انجام آزمایشات پلویک برای بررسی احتمال ایجاد شدن سرطان رحم انجام می‌شود. خطر ایجاد شدن این عارضه در بین خانم‌هایی که یائسه شده‌اند بسیار بیشتر است. بهتر است در صورت مشاهده‌ی هر گونه تغییر در برنامه‌ی قاعدگی یا ایجاد شدن خون‌ریزی‌های رحمی غیرطبیعی، با پزشک تماس بگیرید. این علائم اولین نشانه‌های سرطان رحم هستند.
- آزمایش‌های تراکم استخوان: اگر فرد داروهای هورمونی مصرف کرده باشد که مسدودکننده‌های آروماتاز نامیده می‌شوند (داروهایی مانند آناستروزول، لتروزول و اگزمستان از این دست هستند)، یا اگر فرد به دلیل درمان‌های سرطان دچار یائسگی زودرس شده باشد، باید سلامت استخوان‌های او به شکل دوره‌ای بررسی شود. بنابراین آزمایشات مرتبط با سنجش تراکم استخوان تجویز خواهند شد.
- آزمایشات دیگر: آزمایش‌های دیگری مانند آزمایش خون و آزمایشات تصویری (مانند سی‌تی‌اسکن) یا حتی بیوپسی ممکن است موردنیاز باشند.
دوران نقاهت درمان سرطان پستان چقدر است؟
دوره‌ی نقاهت درمان سرطان پستان، به نوع درمان و شدت بیماری بستگی دارد. برای بهبود علائم و عارضه‌های ناشی از جراحی‌های مختلف پستان معمولاً تا یک سال زمان لازم است. اگر بیمار از هورمون درمانی استفاده کند معمولاً حتی تا ده سال باید مصرف داروهای هورمونی خود را ادامه دهد. حتی اگر فرد مراحل درمان سرطان پستان را به اتمام رسانده باشد، باید تحت نظارت پزشک به زندگی خود ادامه دهد. مراقبت بعد از سرطان پستان مانند تشخیص و درمان این بیماری بسیار مهم و تاثیرگذار است.
ضرورت پیگیری بعد از درمان سرطان سینه
مهم است که فرد تمام دوره‌های نظارتی پس از پایان سرطان را بگذراند و به شکل دوره‌ای با پزشک مشورت کند. در طول ویزیت‌های دوره‌ای، پزشک درباره‌ی علائم مختلف بیمار از او سوال می‌کند. ممکن است پس از پایان یافتن سرطان در مراحل اولیه، انجام آزمایشات تصویربرداری همیشه موردنیاز نباشد اما در طول فواصل مختلف برای تمام خانم‌ها انجام می‌شود.
استفاده از لباس زیر بعد از درمان سرطان پستان
فرد بیمار تا یک سال بعد از پایان رسیدن دوره‌ی درمان سرطان سینه بهتر است از لباس‌زیرهایی استفاده کند که این ویژگی‌ها را داشته باشند:
- لبه‌های نرم
- کش عریض
- پنل های کناری بزرگ
- کاپ‌های کامل
مراقبت بعد از سرطان پستان و جراحی سینه
ممکن است روند خوب شدن زخم‌های حاصل از جراحی و ترمیم شدن پوست پس از پرتودرمانی، تا یک سال ادامه داشته باشد. مراقبت بعد از عمل جراحی بسیار مهم و ضروری است تا طول دوره نقاهت کمتر شود. همچنین به دلیل تغییر در وزن بدن و شکل سینه‌ها، امکان دارد فرد به لباس‌زیرهای جدیدی نیاز داشته باشد. بهتر است از پوشیدن لباس‌زیرهایی که در قسمت زیرین خود فنر دارند در این بازه خودداری کنید. همچنین پوشیدن لباس‌زیرها و سوتین‌های تنگ می‌تواند باعث ایجاد درد و بیشتر شدن التهابات شود. اگر امکان دارد سوتین‌هایی انتخاب کنید که از جنس کتان هستند و الیاف آن‌ها به پوست آسیبی وارد نمی‌کند.
پزشک در عمل ماستکتومی ممکن است کل بافت یکی از سینه‌ها یا هر دو سینه‌ی فرد را بردارد. بیمار می تواند با پوشیدن لباس‌زیرهای مخصوص به پر کردن جای این بافت و دادن شکلی طبیعی به بدن کمک کند. معمولاً فرد از پروتزهای خارجی برای این هدف استفاده می‌کند.
مراقبت های پس از جراحی سرطان پستان
تغذیه بعد از جراحی سینه
رژیم غذایی بعد از جراحی برای اطمینان از بهبودی و در عین حال جلوگیری از عود بیماری است. چند وعده میوه و سبزیجات رنگارنگ، پروتئین سالم به شکل گوشت بدون چربی، شیر و محصولات لبنی با محتوای چربی کاهش یافته، منابع غلات کامل از کربوهیدرات ها و چربی های سالم سلامتی را تضمین می کند و قطعا کیفیت زندگی را افزایش می دهد. داشتن رژیم غذایی مناسب بعد از جراحی بسیار مهم است و بهتر است از غذاهایی حاوی پروتئین استفاده کنید. همچنین از مصرف زیاد مواد غذایی که باعث رقیق شدن خون می شود، جلوگیری کنید.
با خستگی پس از درمان سرطان پستان چه باید کرد؟
یکی از عوارض رایج طی کردن دوره‌های درمانی سرطان پستان، خستگی زیاد است. معمولاً این نشانه بعد از طی کردن دوره‌ی شیمی‌درمانی برای فرد ایجاد می‌شود. افراد زیادی پس از پایان یافتن دوره‌های درمان گزارش می‌کنند که تمام مدت روز خسته هستند و این علامت ممکن است برای فرد بسیار دردناک و عصبانی‌کننده باشد. معمولاً افراد توقع دارند که پس از پایان یافتن درمان حالشان بهتر شود و با تجربه‌ی خستگی دائم، احساس افسردگی و ناتوانی می‌کنند. برای کاهش خستگی می‌توان از این توصیه‌ها کمک گرفت:
- فعالیت‌های بدنی ملایم مانند پیاده‌روی را امتحان کنید
- رژیم غذایی سالمی را انتخاب کنید و از مصرف مواد دارای قند زیاد دوری کنید
- فعالیت‌ها و سرگرمی‌های آرامش‌دهنده را امتحان کنید
- حرکات ورزشی پس از درمان و جراحی سرطان پستان
ورزش و فعالیت بدنی می‌تواند بعد از دوره‌های درمانی سرطان، فواید زیادی برای افراد داشته باشد. اما بهتر است نکاتی را قبل از امتحان کردن ورزش‌های مختلف در نظر داشته باشید:
ورزش بعد از جراحی سرطان پستان
زمان مناسب برای شروع فعالیت بدنی پس از جراحی، نوع ورزشی که می‌توانید انجام دهید و میزان شدت فعالیت جسمانی به نوع جراحی که انجام داده‌اید مرتبط است. پس از گذشت چند روز از جراحی معمولاً افراد می‌توانند پیاده‌روی‌های ملایم انجام دهند. باید در نظر داشته باشید که بازگشت کامل به وضع بدنی قبل از جراحی به زمان زیادی نیاز دارد. انجام حرکات ورزشی مرتبط با شانه و بازوها پس از جراحی به کارکرد طبیعی آن‌ها کمک خواهد کرد. بهتر است اشیا سنگین را تا مدتی پس از جراحی بلند نکنید.
ورزش بعد از شیمی‌درمانی
بهتر است در طول انجام دوره‌های شیمی‌درمانی و تا مدتی پس از پایان دوره‌ی درمان، شنا کردن را کنار بگذارید. زیرا شیمی‌درمانی سیستم ایمنی بدنتان را ضعیف می‌کند و بدن نمی‌تواند با باکتری‌های موجود مبارزه کند. به شکل کلی انجام فعالیت‌های ورزشی ملایم مانند پیاده‌روی مفید است و می‌تواند به بالا رفتن انرژی بدنتان کمک کند و خلق‌وخویتان را بهبود ببخشد. هر چه روحیه بهتری داشته باشید، کمتر دچار عوارض شیمی درمانی خواهید شد.
ورزش بعد از پرتودرمانی
در طول دوره‌ی پرتودرمانی و پس از آن نیز نباید شنا کنید. پرتودرمانی سلول‌های پوستی را ضعیف می‌کند و در نتیجه سلول‌ها در تماس با کلر و مواد شیمیایی موجود در استخر، ملتهب می‌شوند. فعالیت‌های ورزشی ناحیه‌ی شانه و بازوها برای دستیابی به عملکرد فیزیکی بهتر موردنیاز است.
ورزش بعد از هورمون درمانی
هورمون درمانی احتمال ایجاد شدن عارضه‌ی پوکی استخوان در افراد را افزایش می‌دهد. فعالیت‌های فیزیکی عادی که بدون بلند کردن وزنه انجام می‌شوند می‌توانند استخوان‌ها را تقویت کنند.
رانندگی پس از جراحی سرطان سینه
توصیه می‌شود تا وقتی که بهبودی کامل بدست نیامده، به خصوص تا زمانی که درن از بدن خارج نشده است، رانندگی نکنید. بهتر است تا مدتی به تنهایی رانندگی نکنید و یک نفر را همراه خود ببرید. مراقبت بعد از عمل سرطان سينه برای بهبودی کامل بسیار مهم است.
رژیم‌های غذایی پس از درمان سرطان پستان
پس از گذراندن دوره‌های درمانی سرطان پستان، معمولاً افراد وزن زیادی اضافه می‌کنند یا دچار کمبود وزن می‌شوند. بیمار بهتر است با کمک پزشک محدوده‌ی طبیعی وزن خود را به دست آورده و بر اساس آن رژیم غذایی مناسب سرطان پستان را انتخاب کند. بیماران بعد از درمان سرطان باید از غذاهایی که برای آن ها مشکل ساز نباشد استفاده کنند. عمل به این توصیه‌ها به شما کمک خواهد کرد سلامت خود را دوباره به دست بیاورید:
- حداقل پنج واحد میوه و سبزی در طول روز مصرف کنید.
- مصرف کربوهیدرات‌هایی مانند برنج و سیب‌زمینی را کم کرده و نان سفید را با نان سبوس‌دار جایگزین کنید.
- حتماً لبنیات استفاده کنید. اگر به لاکتوز حساسیت دارید جایگزین‌های مناسب را در نظر بگیرید.
- مصرف متعادل ماهی، گوشت، تخم‌مرغ، حبوبات و دیگر مواد پروتئینی را فراموش نکنید. بهتر است هر هفته حداقل دو وعده ماهی مصرف کنید.
- روغن‌های سالم را برای پختن غذا انتخاب کنید.
- از مصرف غذاهای شور یا نمک زیاد پرهیز کنید.
- مصرف مواد غذایی مانند: غذاهای تند که ممکن است باعث رقیق شدن خون شود را کم کنید.
پس از درمان سرطان سینه می‌توان باردار شد؟
بسیاری از خانم ها می‌توانند پس از پایان یافتن دوره‌های درمان سرطان پستان باردار شوند. اگر قصد دارید فرزندی داشته باشید، باید وضعیت باروری خود را در پایان دوره‌ی درمانی بررسی کنید. معمولاً پزشک برای بررسی این موضوع از شما درباره‌ی دوره‌های قاعدگی‌تان سوال خواهد کرد و علائم یائسگی را بررسی می‌کند. بسیاری از متخصصان به خانم‌ها توصیه می‌کنند پس از پایان یافتن دوره‌ی درمانی، دو سال صبر کرده و سپس باردار شوند. در این مدت بدن افراد تحت بررسی قرار می‌گیرد تا در صورت بازگشت سرطان، در همان مراحل اولیه کارکردهای مقابله‌ای انجام شوند.
اگر درمان‌های هورمونی را انجام می‌دهید و قصد باردار شدن دارید، ممکن است نخواهید پنج تا ده سال منتظر بمانید. از آنجایی که دوره‌های هورمون درمانی طولانی هستند این خطر وجود دارد که خانم‌ها یائسه شوند و نتوانند فرزندی به دنیا بیاورند. بنابراین می‌توان با مشورت پزشک، برای دوره‌ای درمان‌های هورمونی را قطع کرد و باردار شد. پس از زایمان، دوباره این درمان‌ها از سر گرفته می‌شوند.
اگر به پزشک متخصص جراح پستان دسترسی ندارید می توانید از طریق وب اپلیکیشن دایره سلامت سوالات و نتایج آزمایش های خود را برای پزشک فلوشیپ فوق‌تخصص پستان ارسال کنید و از آن ها مشورت بگیرید.
