سرطان سینه چیست؟
سرطان سینه یک بیماری ناشی از جهش سلولی است که شایع ترین نوع سرطان می باشد. این بیماری می تواند در مجاری شیر یا لوبول های بافت غده ای شروع شود. بر خلاف برخی از سرطان هایی که به دلیل عفونت رخ می دهند این نوع بیماری قابل انتقال یا عفونی نیست. پیشگیری از سرطان پستان را می توان با کنترل های آگاهانه و سبک زندگی سالم و منظم انجام داد.
علت سرطان سینه
سرطان بیشتر به دلیل جهش یا تغییر در مواد ژنتیکی موجود در سلول های شما ایجاد می شود. برخی از جهش‌ها با آنها متولد می‌شوید، در حالی که برخی دیگر در اواخر زندگی به دلیل اشتباهات در فرآیند تکثیر ژن به دست می‌آیند. در بیشتر موارد، سرطان زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌ها عملکرد طبیعی خود را متوقف می‌کنند و شروع به رشد سریع می‌کنند، نمی‌توانند رشد کنترل‌نشده سلول را متوقف کنند یا در ترمیم خطاهای DNA مرتکب اشتباه می‌شوند. توجه داشته باشید که همه جهش های ژنتیکی اکتسابی یا ارثی تبدیل به سرطان نمی شوند.
راه های پیشگیری از سرطان سینه
حتی شنیدن نام سرطان پستان (Breast Cancer) می‌تواند باعث مضطرب شدن عده‌ی زیادی از خانم‌ها شود در این شرایط بسیاری از خانوم ها روحیه خود را از دست می دهند. واقعیت این است که از هر هشت خانم، یک نفر در طول زندگی خود به یکی از انواع سرطان‌های پستان مبتلا می‌شود و سرطان سینه یکی از رایج‌ترین سرطان ها در بین خانم‌ها می باشد. اما در سال‌های اخیر خبرهای خوبی درباره این بیماری می‌شنویم که راهکار های درمانی جدیدی برای آن پیدا شده است. مهم تر از روش های درمان، آشنایی با راه های پیشگیری از سرطان پستان است.
پیشگیری از سرطان | راه های جلوگیری از سرطان سینه
پژوهشگران در تلاش هستند تا روش‌های مختلفی برای پیشگیری یا تشخیص زودهنگام سرطان سینه پیدا کنند تا شانس درمان شدن بیماران افزایش پیدا کند. اما آیا واقعاً می‌توانیم احتمال ابتلا به سرطان پستان را کاهش دهیم؟ در این نوشته نگاهی دقیق‌تر به راه‌های پیشگیری از این بیماری خواهیم داشت.
عوامل خطر برای ابتلا به سرطان سینه
رفتارهای خطرزای مختلف می‌تواند احتمال ابتلای فرد به سرطان سینه را افزایش بدهد. مصرف سیگار و مواد مخدر، داشتن سبک زندگی ناسالم و خوردن غذاهای فرآوری شده و غذای فوری و داشتن اضافه‌وزن، می‌توانند فرد را در خطر ابتلا به سرطان سینه قرار دهند. علاوه بر این موارد، بعضی از خانم‌ها به دلیل داشتن ویژگی‌هایی خاص و وراثتی بودن این بیماری، بیشتر احتمال دارد به این سرطان دچار شوند:
- عوامل ژنتیکی
- شروع زودهنگام قاعدگی
- دیر اتفاق افتادن یائسگی
- نداشتن سابقه بارداری یا بارداری دیرهنگام
- سابقه هورمون درمانی
- استفاده از قرص‌های ضدبارداری
- نژاد
- داشتن بافت ضخیم سینه
- قرار گرفتن در معرض اشعه‌های رادیواکتیو
اصول کلی پیشگیری از سرطان پستان
روشی دقیق و صد در صد برای پیشگیری از ابتلای افراد به سرطان سینه وجود ندارد. اما می توان راه هایی برای کاهش دادن احتمال ابتلا، انجام داد. عوامل خطر مختلفی مانند سن، سابقه‌ی ابتلای خانوادگی، اضافه‌وزن و سیگار کشیدن برای ابتلا به سرطان سینه در نظر گرفته شده‌اند. ممکن است نتوانیم با بسیاری از این عوامل خطر مقابله کنیم اما تعداد زیادی از این عوامل تحت کنترل خود ما قرار دارند و با تغییر در عادت‌ها و سبک زندگی می‌توانیم آنها را حذف کنیم. همچنین خانم های که بیشتر در خطر ابتلا به سرطان پستان باشند، روش‌های بیشتری برای کاهش خطر ابتلای آنها در نظر گرفته می‌شود.
توصیه‌هایی برای پیشگیری از سرطان سینه
وقتی صحبت از پیشگیری اولیه از سرطان سینه (پیشگیری از بیماری) می شود، به تغییر سبک زندگی فکر می کنیم – مهم است که از مصرف بیش از حد چربی در رژیم غذایی خودداری کنید، با چاقی مبارزه کنید و مصرف الکل را محدود کنید. هدف از پیشگیری، تشخیص سرطان در اولین مرحله ممکن است. آگاهی از پستان نمی‌تواند از سرطان سینه جلوگیری کند، اما ممکن است به شما کمک کند تا تغییرات طبیعی را که سینه‌هایتان متحمل می‌شوند درک کنید و علائم و نشانه‌های غیرعادی را شناسایی کنید. بعضی از رایج‌ترین توصیه‌های برای کاهش دادن خطر سرطان سینه شامل این موارد هستند:
کنترل وزن یکی از راه های پیشگیری از سرطان پستان
یکی از اصلی‌ترین فاکتورهای خطر برای ابتلا به سرطان پستان، وزن بالا است. بنابراین برای کم کردن خطر این بیماری، باید وزن خود را در محدوده‌ی سالم نگه دارید. واقعیت این است که اضافه‌وزن علاوه بر سرطان، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، فشار خون و دیابت نوع دوم را نیز افزایش می‌دهد. اضافه وزن می تواند زمینه ساز بسیاری از بیماری ها باشد و افراد در سنین پایین تر هم مبتلا می شوند. افزایش وزن خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد. این تأثیر در دوره پس از یائسگی بیشتر آشکار می شود. زیرا منبع استروژن پس از یائسگی عمدتاً بافت چربی بدن است.
ترک سیگار برای پیشگیری از سرطان سینه
همه‌ی افراد، چه سیگار بکشند یا نکشند، می‌دانند که سیگار کشیدن برای سلامتی ضررهای متعددی دارد. این عادت می‌تواند کیفیت زندگی‌تان را پایین بیاورد و شما را در خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سکته و حداقل ابتلا به پانزده نوع سرطان مختلف قرار دهد (که سرطان سینه نیز جزو این دسته است). همچنین سیگار کشیدن دندان‌ها را تخریب می‌کند و پوست را چروکیده می‌نماید. بنابراین نیاز است که همین حالا از این عادت خطرناک و آسیب‌زننده دست بکشید.
شیوه زندگی درست برای پیشگیری ازسرطان سینه
شیردهی و جلوگیری از سرطان پستان
شیر دادن به نوزاد برای مدت حداقل یک سال (برای همه فرزندان)، خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش می‌دهد. در طول دوره شیردهی، میزان برخی از هورمون هایی که به ایجاد این نوع سرطان کمک می کنند در زنان کاهش می یابد. علاوه بر این، در شیردهی نیز سلول هایی که ممکن است آسیب ببینند، تجدید می شود و در نتیجه احتمال ابتلا به این بیماری کاهش می یابد. هر چه شیردهی طولانی تر باشد، محافظت از مادر بیشتر است.
از مصرف نوشیدنی های الکلی جلوگیری کنید
کسانی که به مصرف نوشیدنی های الکلی عادت دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان قرار می گیرند. بهتر است مصرف این نوشیدنی ها را به حداقل برسانید.
بیماری های پستان
اگر بیماری های سینه تایید شده با بیوپسی، مانند هیپرپلازی و پاپیلوما باشد، با افزایش متوسط خطر ابتلا به سرطان پستان همراه باشد.
خواب مناسب و کافی
نداشتن خواب کافی باعث افزایش ملاتونین، اضافه وزن و افزایش مقاومت انسولین می‌شود. در نتیجه زمینه ساز مبتلا شدن به سرطان پستان می‌شود.
عدم مصرف قرص‌های کنترل بارداری
قرص‌های کنترل بارداری مزیت‌ها و معایب مختلفی دارند. برای خانم‌های جوان‌تر مضرات این قرص‌ها کمتر است. مصرف قرص‌های کنترل بارداری خطر ابتلا به سرطان سینه را زیاد می‌کند. این خطر با قطع کردن قرص‌ها کاملاً از بین می‌رود. هر چقدر سن فرد بیشتر باشد، احتمال اینکه قرص‌ها برای بدن او مضر باشند افزایش پیدا می‌کند.
دوری از استرس و کاهش خطر سرطان سینه
سبک زندگی، شرایط کاری و استرس زیاد می تواند باعث بروز بسیاری از بیماری ها و تضعیف سیستم ایمنی بدن شود. دوری از محیط های استرس زا دشوار است، اما می توان استرس را مدیریت کرد. سعی کنید راه هایی برای کاهش سطح استرس خود بیابید. روحيه خود را بالا ببريد و نگاه مثبت به زندگی داشته باشيد. برای دوستان و خانواده خود وقت بگذارید.
انجام ندادن هورمون درمانی
برای کاهش اثرات منفی یائسگی بر بدن خانم‌ها، معمولاً روش‌های مختلف هورمون درمانی برای آنها تجویز می‌شود. هورمون درمانی می‌تواند خطر حمله قلبی یا ابتلا به پوکی استخوان را در خانم‌ها کاهش دهد اما باعث بالا رفتن احتمال ابتلای افراد به سرطان پستان می‌شود. بنابراین پیشنهاد می‌شود هورمون درمانی فقط برای بازه‌ای کوتاه برای خانم‌ها تجویز شود.
استفاده از سوتین های مناسب
سوتین را به درستی انتخاب کنید. اگر این لباس زیر از نظر شکل یا اندازه مناسب نباشد، می تواند باعث میکروتروما، اختلال در گردش خون در ناحیه قفسه سینه شود. مهم است که سوتین سینه را فشرده نکند و موقعیت طبیعی آن را تغییر ندهد. شما نباید اغلب از مدل هایی استفاده کنید که کاملاً بدون بند هستند، آنها بیشتر به غدد پستانی آسیب می رسانند.
زایمان را تا 30 سالگی به تاخیر نیندازید
سرطان سینه در زنانی که زایمان می کنند و شیر می دهند کمتر دیده می شود. خطر ابتلا به این نوع سرطان در زنانی که پس از 35 سالگی زایمان کرده اند، بیشتر از آن هایی است که هرگز زایمان نکرده اند. سابقه باروری یک زن می تواند بر مدت زمانی که بافت سینه او در معرض استروژن قرار می گیرد تأثیر بگذارد. شروع زودرس قاعدگی ، شروع دیررس یائسگی و سن بالاتر در بارداری اول با افزایش قرار گرفتن در معرض استروژن و خطر ابتلا به سرطان سینه مرتبط است.
نقش تغذیه در پیشگیری از سرطان پستان
سرطان سینه بیماری پیچیده‌ای است که می‌تواند خودش را به شکل‌های مختلفی نشان دهد. ایجاد تغییرات مختلف در رژیم غذایی می‌تواند نقش بزرگی در کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان داشته باشد. بهترین غذاهای ضد سرطان سینه که در پایین به آن ها اشاره شده است، می‌توانند خطر سرطان سینه را کم کنند:
- میوه‌ها و سبزیجات مختلف، مخصوصاً سبزیجات سبزرنگ
- خوراکی‌هایی که مقدار فیبر زیاد دارند مانند حبوبات و سبوس
- شیر و لبنیات کم‌چرب
- فرآورده‌های مرتبط با سویا
- غذاهایی که مقدار زیادی ویتامین D دارند
- ادویه‌هایی مانند زردچوبه
- روغن‌های غیراشباع و طبیعی
اجتناب از مصرف غذاهای مصنوعی و جی ام او ها
داشتن یک رژیم غذایی سالم می تواند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد. به ویژه باید به رژیم غذایی کم چرب و سبزیجات، میوه و غلات توجه کرد و از غذاهای فرآوری شده و مصرف بیش از حد قند پرهیز کرد.
نوشیدنی‌های پیشگیری کننده از سرطان سینه
علاوه بر خوراکی‌ها، نوشیدنی‌های مختلفی نیز وجود دارند که می‌توانند بدن را در برابر ابتلا به سرطان پستان مقاوم کنند. برخی از رایج‌ترین نوشیدنی‌های مفید برای سرطان شامل این موارد هستند:
- قهوه: قهوه یکی از پرطرفدارترین نوشیدنی‌های موجود در جهان است. اما عاشقان این نوشیدنی مطبوع فقط با مصرف آن انرژی بدن خود را افزایش نمی‌دهند. تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف قهوه می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان سینه را نیز کاهش دهد. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در این نوشیدنی، سلول‌های آسیب‌دیده‌ی بدن را ترمیم می‌کنند.
- شیر: شیر یکی از سالم‌ترین نوشیدنی‌های موجود در جهان است. این نوشیدنی کلسیم و ویتامین D بدن را تامین می‌کند. ویتامین دی یکی از مهم‌ترین ویتامین‌ها برای مقابله با سرطان سینه شناخته می‌شود.
- چای: انواع چای‌ها، مخصوصاً چای سبز، سرشار از پلی‌فنول‌ها هستند. پلی‌فنول، یک آنتی‌اکسیدان قدرتمند است که برای بدن فواید متعددی دارد. برای اینکه بهتر بتوانید از مزیت چای بهره‌مند شوید، بهتر است به جای استفاده از چای کیسه‌ای، چای را به شکل سنتی دم کنید. چای دم شده بیست برابر بیشتر از چای‌های کیسه‌ای پلی فنول دارد.
- آبمیوه: آب میوه‌های مختلف نیز می‌توانند از بدن شما در برابر تخریب سلولی حاصل از مواد سمی محیطی محافظت کنند. بهترین انتخاب‌ها آب پرتغال یا آب هویج هستند که ویتامین‌های C و A بدنتان را نیز تامین می‌کنند.
نقش خودآزمایی در پیشگیری از سرطان پستان
خودآزمایی پستان به معنی بررسی بافت سینه توسط خود فرد است تا در صورت مشاهده تغییرات، بتواند به پزشک مراجعه کند. واقعیت این است که خودآزمایی نقشی در پیشگیری از سرطان سینه ندارد، می‌تواند باعث تشخیص زودهنگام سرطان پستان شود. زمان تشخیص نقشی حیاتی در میزان درمان‌پذیر بودن سرطان دارد و در مراحل اولیه، می‌توان به راحتی با این بیماری مبارزه کرد. بنابراین بهتر است یک‌بار در هفته جلوی آیینه بافت سینه‌ها به دقت موردبررسی قرار دهید. همچنین نیاز است با دست تمام قسمت‌های بافت سینه را لمس کنید تا در صورت وجود توده، بتوانید به سریع‌ترین شکل ممکن اقدامات مراقبتی مختلف را انجام دهید.
نقش ورزش در پیشگیری از سرطان پستان
پژوهش‌های مختلفی نشان داده‌اند که انجام فعالیت‌های فیزیکی به شکل متوسط یا شدید در ارتباط با کم شدن خطر ابتلا به سرطان پستان است. عامل مهم این است که انجام ورزش‌ها تداوم داشته باشد. بنابراین متخصصان سلامت به افراد توصیه می‌کنند در هفته ۱۵۰ تا ۳۰۰ دقیقه ورزش متوسط یا ۷۵ تا ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی شدید انجام دهند (یا تلفیقی از این دو فعالیت). بهتر است زمان فعالیت در روزهای مختلف هفته پخش شود و به تدریج زمان ورزش بیشتر شود.
- فعالیت‌های فیزیکی متوسط، فعالیت‌هایی هستند که باعث تند شدن تنفس می‌شوند. در این حالت شما می‌توانید به شکل عادی صحبت کنید اما شاید نتوانید آواز بخوانید.
- فعالیت‌های فیزیکی شدید، قوی‌تر هستند و ضربان قلب را افزایش می‌دهند، موجب عرق کردن می‌شوند و تنفس را تند می‌کنند.
تاثیر داروها در پیشگیری از سرطان سینه
معمولاً برای خانم‌ها اقدامات پیشگیری کننده از سرطان سینه شامل آزمایشات دوره‌ای و تغییر در سبک زندگی است. اما اگر فرد به دلیل سابقه‌ی خانوادگی یا جهش ژنتیکی خاص در خطر بسیار زیادی برای مبتلا شدن به سرطان پستان باشد، برای کاهش احتمال ابتلا، داروهای مختلفی استفاده می‌شود. داروهایی مانند تاموکسیفن یا رالوکسیفن باعث مسدود کردن تاثیر استروژن بر بافت سینه می‌شوند. اگر فرد هنوز وارد مرحله‌ی یائسگی نشده باشد، بیشتر از تاموکسیفن استفاده می‌شود. رالوکسیفن فقط برای خانم‌هایی که دوره‌ی یائسگی را پشت سر گذاشته اند استفاده دارد.
داروهای دیگری که آروماتاز ها را مسدود می‌کنند نیز گزینه‌ای مناسب برای خانم‌ها بعد از یائسگی هستند. البته همه‌ی این داروها عوارض خاص خود را دارند و نمی‌توان به شکل قطعی خطر‌ها و فواید استفاده از آنها را عنوان کرد. اولین قدم برای تصمیم گیری در مورد اینکه آیا باید برای کاهش شانس ابتلا به سرطان سینه از دارو استفاده کنید یا خیر، مراجعه به پزشک برای ارزیابی خطر ابتلا به این بیماری است.
داروهای هورمونی
درمان برخی بیماری‌ها برای زنان با مصرف داروهای هورمونی مبتنی بر استروژن و پروژسترون همراه است. این درمان‌های هورمونی برخی مواقع موجب بالا رفتن خطر ابتلا به سرطان پستان است. البته توصیه می‌شود اگر به چنین درمانی احتیاج است از دزهای کمتری استفاده شود. یکی از هورمون‌ها پروژسترون است که در مقابل استروژن ترشح می شود و شانس بروز سرطان سینه را افزایش می دهد.
شما باید واکسینه شوید
پیشگیری از سرطان شامل محافظت در برابر برخی عفونت های ویروسی است. با پزشک خود در مورد واکسینه شدن در برابر موارد زیر صحبت کنید:
- هپاتیت B
- ویروس پاپیلومای انسانی (HPV). این یک ویروس مقاربتی است که می تواند منجر به سرطان دهانه رحم و سایر سرطان های اندام های تناسلی شود.
جراحی برای پیشگیری از سرطان سینه
اگر حتی بعد از مصرف داروها، پزشک تشخیص دهد که امکان ابتلای فرد به سرطان سینه هنوز زیاد است، لازم است با استفاده از جراحی ماستکتومی تمام بافت سینه خارج شود، که ابتلای فرد را تا 90 درصد کاهش می دهد. همچنین امکان دارد پزشک تخمدان‌ها را خارج کند تا از تولید شدن هورمون استروژن به شکل کامل جلوگیری شود. با این حال، حتی جراحی نمی‌تواند خطر مبتلا شدن به سرطان سینه را به صفر برساند و معایب مختص به خودش را دارد اما احتمال آن را کاهش می دهد.
ماستکتومی پیشگیرانه
برداشتن بافت سینه و در بسیاری از موارد هردو سینه، خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش می دهد. ممکن است با این روش نیز تمامی سلول های سرطانی خارج نشود و به طور کامل از سرطان پستان جلوگیری نشود.
جلوگیری از سرطان سینه | جلوگیری از بروز سرطان پستان
آزمایش پزشکی برای پیشگیری از سرطان پستان
از آنجایی که سرطان سینه در مراحل اولیه ایجاد شدن به راحتی قابل کنترل و درمان شدن است، تشخیص زودهنگام در درمان اثربخش این سرطان نقشی کلیدی دارد. بنابراین انجام آزمایشات پزشکی مختلف به شکل دوره‌ای برای کاهش خطرات سرطان پستان پیشنهاد می‌شود. به طور کلی، هنگامی که یک سلامتی یک زن از نظر پزشک به عنوان پرخطر طبقه بندی می شود، غربالگری تصویربرداری او با فواصل زمانی کمتری انجام می‌شود. در ادامه رایج‌ترین آزمایش‌های مفید را معرفی می‌کنیم:
ماموگرافی
ماموگرافی بهترین روش برای بررسی بافت سینه‌ی خانم‌ها است و با کاهش مرگ‌ومیر ناشی از سرطان سینه ارتباط دارد. توجه داشته باشید که در ده تا پانزده درصد مواقع ممکن است ماموگرافی دچار اشتباه شود و نتواند سرطان سینه را تشخیص دهد. روش جدید ماموگرافی دیجیتال برای کاهش درصد خطا طراحی شده است. اما دقت زیاد این آزمایشات جدید می‌تواند بعث تشخیص داده شدن توده‌هایی در سینه شود که بی‌خطر هستند.
روش‌های تصویربرداری دیگر
راه‌های دیگری نیز برای بررسی بافت سینه وجود دارد. از سونوگرافی یا آزمایش MRI نیز برای بررسی احتمال سرطان پستان استفاده می‌شود. معمولاً خانم‌هایی که بافت ضخیم سینه دارند یا در خطر زیاد ابتلا به سرطان هستند، نیاز دارند که از این آزمایش‌ها نیز کمک بگیرند.
الاستوگرافی
الاستوگرافی یک روش معاینه سونوگرافی مدرن است که خاصیت ارتجاعی (سختی) تومور را ارزیابی می کند. در طول معاینه سونوگرافی، فشار کمی به پستان وارد می شود که باعث ایجاد تغییر شکل هایی می شود که توسط دستگاه سونوگرافی قابل مشاهده و تجزیه و تحلیل است. درجه سختی بافت مورد بررسی با رنگ مناسب تعیین می شود و بر اساس مقیاس تسوکوبا ارزیابی می شود.
زمان‌بندی ایده ال برای انجام آزمایشات پیشگیری از سرطان سینه
انجام منظم آزمایش‌های پزشکی می‌تواند جانتان را نجات دهد. در بیشتر خانم‌ها، شروع کردن آزمایشات ماموگرافی در سن چهل سالگی مناسب است اما پزشک باید با توجه به شرایط فردیتان برنامه‌ای منظم برای انجام ماموگرافی در نظر بگیرد. معمولاً این برنامه می‌تواند اثربخش باشد:
- سنین ۴۰-۴۴ سال: معمولاً در این بازه‌ی سنی نیاز است ماموگرافی را شروع کنید.
- سنین ۴۵-۵۴ سال: هر سال یک‌بار نیاز است ماموگرافی انجام شود.
- بعد از ۵۵ سالگی: علاوه بر انجام هر ساله‌ی ماموگرافی، می‌توان آزمایشات دیگری را برای اطمینان از سلامتی انجام داد.
بهترین راهکارهای پیشگیری از سرطان سینه در مجله سلامتی دایره سلامت
پیشگیری سرطان سینه | کاهش خطر سرطان پستان
اگر به پزشک فوق تخصص پستان دسترسی ندارید می‌توانید از طریق وب‌اپلیکیشن دایره سلامت سوالتان را مطرح کنید تا پزشک‌های فلوشیپ فوق‌تخصص پستان به سوالات شما پاسخ بدهند.
